الگوی مصرف سیگار در دانش آموزان نوجوان شهر تهران

سابقه و هدف: برطبق گزارش سازمان جهانی بهداشت روزانه بین 100000- 80000 جوان شروع به مصرف فراورده‌های دخانی می‌کنند که اکثراً در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند. از آنجا که بیش از 70% از نوجوانان (19-10 ساله) کشور در حال تحصیل هستند و مدرسه به عنوان اولین محیط اجتماعی آموزشی بعد از خانواده از اهمیت بسزایی در شکل‌گیری رفتارهای فرد برخوردار است، این پژوهش در مدارس اجرا گردید. این مطالعه با هدف تعیین الگوی مصرف سیگار در دانش‌آموزان شهر تهران در سال تحصیلی 87- 1386 صورت گرفت. مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی- توصیفی به روش تصادفی چند مرحله‌ای خوشه‌ای و با استفاده از پرسشنامه استاندارد GYTS (Global Youth Tobacco Survey) بر روی جمعیت دانش‌آموزان شهر تهران شامل 4523 نفر (2272 پسر و 2251 دختر) در سال تحصیلی 87-1386 انجام گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون کای‌دو صورت گرفت. یافته‌ها: 4523 دانش‌آموز (2/50% مذکر و 8/49% مونث) بررسی شدند. میانگین سنی شرکت‌کنندگان در مطالعه 09/2±69/14 سال بود. تجربه مصرف سیگار و قلیان به ترتیب 5/25% و 9/54% محاسبه گردید. بیشترین فراوانی درصد تجربه‌کنندگان مصرف در گروه سنی 15-14 سالگی (6/27%) قرار داشت. بیشترین فراوانی درصد نحوه دستیابی به سیگار مصرفی در دانش‌آموزان مصرف‌کننده فعلی از مغازه یا فروشگاه (8/38%) گزارش شد. بیشترین مکان کشیدن سیگار در پسران مصرف‌کننده فعلی (6/36%) در مکانهای عمومی و در دختران (6/51%) در خانه بود. 0/22% از مصرف‌کنندگان فعلی بیش از 5 نخ سیگار در طی 30 روز گذشته کشیده بودند. تقریباً از هر پنج نفر مصرف‌کننده فعلی یک نفر اقدام به ترک و تلاش جهت ترک سیگار در سال گذشته داشته‌اند. پسران مصرف‌کننده فعلی سیگار بیشتر از دختران اقدام به ترک سیگار (01/0p<) داشتند. نتیجه‌گیری: نتایج با بسیاری از مطالعات در جهان همخوانی دارد. شیوع قابل توجه تجربه و مصرف دخانیات طراحی و اجرای برنامه‌های پیشگیری با رویکرد سطح اول پیشگیری جهت سنین پایینتر، نظارت و اجرای قوانین منع فروش دخانیات به نوجوانان و بررسی عوامل موثر بر مصرف لازم به نظر می‌رسد.